اصل خون و خاک چیست؟

اگر شما هم جز افرادی هستند که قصد مهاجرت دارند و اطلاعات کافی در این زمینه ندارید قطعا تحقیق و مطالعه و کسب اطلاعات بخش مهمی در به دست آوردن اطلاعات است. احتمالا به این مورد برخورد کرده اید که برخی از کشورها برای اعطای تابعیت از قانون خون و برخی دیگر از اصل خاک پیروی می کنند، اما اصل خون و خاک به چه معنایی هستند.

قبل از توضیح درباره اصل خاک و خون اجازه دهید درباره اینکه اصلا تابعیت به چه معناست توضیح دهیم.

تابعیت چیست؟

تابعیت – citizenship  یکی از مفاهیمی است که توسط دولت ها مطرح می شود و می توان گفت به مشخصات و تقسیمات جغرافیایی یک کشور مربوط می شود.

در واقع دولت ها با اعطای تابعیت، اتباع خود را از سایر کشورها مشخص و جدا می کنند. به معنای دقیق تر می توان گفت تابعیت وابستگی یک فرد به کشور، دولت و خاک آن کشور است که باعث ایجاد مسئولیت هایی برای او می شود.

اتباع یک کشور از تمام حقوق شهروندی برخوردار هستند و در برابر قانون از تساوی حقوق برخوردار هستند.

تابعیت برای اشخاص حقوقی هم مطرح است. برای مثال شرکت ها تابعیت کشوری را دارا هستند که در آن ثبت شده اند و می بایست اصول و مقررات آن کشور را اجرا کنند.

انواع تابعیت

همانطور که در تعریف تابعیت گفتیم، فرد تابع دارای مسئولیت هایی در مقابل دولت است و دولت آن کشور نیز موظف به انجام اقداماتی در مقابل شهروندان و تبعه خود است. تابعیت در کشورهای مختلف از دو قانون خون و خاک پیروی می کند.

اعطای تابعیت از طریق اصل خون

در بحث اصل خون و خاک ، سیستم تابعیت از اصل خون ، بچه به محض تولد، تابعیت پدر یا مادرش را کسب می کند. در واقع ملیت هر فرد بر اساس ملیت والدین یا یکی از آنها مربوط می شود. برای مثال در صورتی که طفلی از پدر یا مادری آلمانی در هر کشوری متولد شود  به او تابعیت آلمانی داده می شود.

برخی از کشورهای تابع اصل خون

• ایتالیا
• آلمان
• ترکیه
• ایرلند
• اوکراین
• هلند
• فرانسه
• انگلستان
• فنلاند

اگر اطلاعات بیشتری درباره لیست کشورهایی که با تولد فرزند اقامت می دهند میخواهید به این لینک مراجعه کنید.

اعطای تابعیت از طریق اصل خاک

اما در اصل خون و خاک ، اگر نوزادی در کشوری متولد شود که از اصل خاک پیروی می کند، به او تابعیت اعطا می شود. اصل خاک کاملا در تضاد با اصل خون است و ارتباطی با نژاد والدین ندارد، به صرف اینکه کودک در کشوری که از اصل خاک پیروی می کند متولد شود، به او تابعیت اعطا می شود.

برخی از کشورهای تابع اصل خاک

• کانادا
• آمریکا
• مکزیک
• برزیل
• آرژانتین
• کاستاریکا
• اکثر کشورها از قانون خاک پیروی می کنند، انگلستان نیز سابقا از قانون خاک تبعیت می کرد اما هم اکنون پیرو اصل خون است.

اصل خون و خاک ، کدام بهتر است؟

هر دو سیستم دارای طرفدارانی است و نمی توان گفت کدام بهتر است! سیستم خون برای کشورهایی مساحت به نسبت جمعیت کمتر است مناسب است. از طرف دیگر اصل خون برای بالا بردن اعتبار دولت ها مطرح است.

اما اصل خون منتسب به تصمیمات دولت است و می توان گفت اعمال قدرت دولت بر مرزهای خاک و کشورش است. در واقع دولت به افرادی که در قلمرو آنها متولد می شوند تابعیت اعطا می کنند. کشورهایی که جمعیت انها کم است برای بالا بردن جمعیت و رونق اقتصاد افرادی را که در کشورشان متولد می شوند را جز توابع خود می پذیرد.

تابعیت ایران کدام اصل خون و خاک را تبعیت میکند؟

تابعیت ایران به دو طریق پیروی از اصل خاک و خون و بوسیله ازدواج شکل می گیرد. هرگاه زنی خارجی که با مردی ایرانی ازدواج کند، به او تابعیت ایران تعلق میگیرد. این تابعیت اکتسابی است. نکته ای که در این مورد مطرح است این است که در صورتی که همسر ایرانی در زمان تاهل از تابعیت ایران خارج شود، همسر وی( زن خارجی) همچنان تابعیت ایرانی را دارا خواهد بود و حتی با پایان یافتن ازدواج و یا فوت همسر این تابعیت از بین نمی رود.

در ازدواج زن ایرانی با مردی که تابعیت کشوری دیگر دارد فقط در صورتی زن می تواند تابعیت ایرانی خود را تغییر دهد که ازدواج در کشور همسر و با رعایت قوانین آن کشور انجام شده باشد. در صورتی که شوهر فوت کند و یا ازدواج پایان یابد، زن میتواند با تسلیم درخواست به وزارت خارجه به تابعیت ایرانی باز گردد.

شرایط دریافت تابعیت ایران

در بحث اصل خون و خاک در کشور ایران، اتباع خارجی در صورتی که دارای شرایط زیر باشند می توانند تابعیت ایران را دریافت کنند:

• برای ۵ سال متوالی و یا مقطعی ولی به طور قانونی در ایران زندگی کرده باشند
• ۱۸ سال تمام داشته باشند
• خدمت سربازی را در کشور خود به اتمام رسانده باشند و متواری نباشند
• دارای محکومیت سیاسی نباشند.